گزارش

سقف شیشه‌ای تحریریه؛ از کارتن‌خواب‌ها مزاحمت ندیدم از مسوولان دیدم
سقف شیشه‌ای تحریریه؛ از کارتن‌خواب‌ها مزاحمت ندیدم از مسوولان دیدم
29 ژوئیه 2017 by نیوشا صارمی

از مشکلات زنان در محیط‌های کاری زیاد شنیده‌ایم از نابرابری در دستمزد  نسبت به مردان تا مواجه شدن با انواع آزار و فراهم نبودن امکان رشد و ترقی. شاید در نگاه اول این طور به نظر برسد که  در محیطی مثل تحریریه که روزنامه‌نگاران مشغول به کارند و شغل‌شان نوشتن و آگاهی‌بخشی است٬ نابرابری و تبعیض علیه زنان وجود ندارد٬ اما وقتی پای صحبت زنان روزنامه‌نگار می‌نشینیم با موارد متعددی از نابرابری مواجه می‌شویم. «سقف شیشه‌ای تحریریه» قرار است مجموعه‌ای از روایت‌های زنان روزنامه‌نگار در حوزه‌های مختلف روزنامه‌نگاری باشد. مجموعه‌ای از نابرابری‌ها و مشکلاتی که  آن‌ها در تحریریه‌ها تجربه کرده‌اند. 
بخش اول این‌ مجموعه گزارش درباره‌ی مزاحمت‌هایی است که برای زنان روزنامه‌نگار در محیط کاری ایجاد می‌شود. 
مهشید نام مستعار روزنامه‌نگاری است که هشت سال پیش کارش را از خبرگزاری آغاز کرده و حالا در یکی از روزنامه‌های چاپ تهران٬ خبرنگار سرویس اجتماعی است. مهشید می‌گوید  یکی از مشکلات‌اش در کار روزنامه‌نگاری پيشنهادات غیرکاری و غیر اخلاقی است كه  دریافت‌ می‌کند. از مردان شاغل در روابط عمومی‌ها  تا برخی کارمندان دفتر مسوولان و یا حتی نگاه‌ها و رفتار نامناسب خود مسوولان: 
«اين‌كه تو خبرنگار زن هستی باعث مي‌شود به خودشان اجازه دهند به تو پيشنهادهاي غيراخلاقی بدهند ٬وقت و بی‌وقت پیامک بفرستند و یا تماس بگیرند.»
مهشید در طول تمام سال‌های فعالیت‌ش  هيچ رفتار بدي از طرف مردم معمولي که به سوژه‌های روز بدل شده بودند٬ ندیده است: «هرگز از معتادها٬ كارگران٬ كارتن‌خواب‌ها رفتار بد و غیراخلاقی‌ای  را شاهد نبودم اما از طرف مسوولان و روابط عمومی‌ها چرا. به خود اجازه مي‌دادند بدون هيچ دليلي پیامک صميمانه بفرستند و بعضا چنان پی‌گیر بودند که  مجبور مي‌شدم قيد آن حوزه خبري را بزنم. در حالي‌كه هم‌كار مرد من چنين مشكلي نداشت.»
سیما هم  که خبرنگار سیاسی یکی از خبرگزاری‌‌هاست خاطره‌ای از دیدارش با یک مسوول محلی تعریف می‌کند: «در طول مصاحبه خیره شده بود به من٬ فکر کردم شاید از سر عادت است و دلیل خاصی ندارد اما موقع خداخافظی دست‌اش را به سر شانه‌ام مالید و گفت در تماس باشیم و از این به بعد فقط از خبرگزاری شما با تو مصاحبه می‌کنم.»
سیما ادامه می‌دهد: «این اسم‌اش آزار است. نگاه‌های بامنظور٬ دست زدن به تن من و تاکید بر این‌که در تماس باشیم. وقتی این موارد را برای دبیر سرویس تعریف کردم گفت این‌‌ها چیزی نبوده و تو متوهمی و نباید شلوغ‌اش کنی.» 
بعضی از کارمندان روابط‌عمومی‌ها مشخصا بری خبرنگاران زن مزاحمت ایجاد می‌کنند: «بعد از نشست خبری پیامک می‌دهند از تیپ و ظاهرمان تعریف می‌کنند٬ قول خبر اختصاصی می‌دهند٬ می‌گویند خارج از ساعات کاری قرار بگذاریم و … مساله این‌جاست که بعد از دست رد زدن به سینه‌شان٬ باز هم ادامه می‌دهند.اگر هم برای دبیر و سردبیر تعریف کنی نهایتا هم‌کار مرد را به جای تو به نشست خبری می‌فرستند و مردان  را در تماس با روابط‌عمومی‌ها می‌گذارند. یعنی داشتن چنین مزاحمانی یک مشکل است و تعریف کردن آن برای مسوولان روزنامه یک مشکل دیگر.»
ترس از دست دادن موقعیت شغلی در کنار ترس از قضاوت شدن٬ ترس از آبروریزی و … از دلایل سکوت زنان دربرابر آزار است. بر اساس اعلامیه سازمان بین المللی کار (ILO) آزار جنسی در محیط کار از بارزترین نمودهای تبعیض جنسیتی  و مصداق نقض حقوق بشراست.
بر خلاف تصور بسیاری از مردم٬ آزار زنان٬ به تعرض فیزیکی محدود نمی‌شود. از داستان‌ها، شوخی‌ها و طنزهای جنسی، پرسیدن سوالاتی در مورد زندگی شخصی یا جنسی فرد، کنایه‌های جنسی در گفتار، اظهار نظر در مورد ظاهر و پوشش فرد، پیشنهاد یا دعوت جنسی ناخواسته، درخواست‌های مکرر برای قرار ملاقات یا رابطه خارج از عرف، توصیفات و نظرات جنسی یا معذب کننده راجع به شکل یا وضعیت اعضای بدن زنان در محیط‌های مختلف در جامعه، متلک‌ها و آزارهای روحی٬ نشان دادن تصاویر نامناسب جنسی، چشم‌چرانی و چشمک زدن، ارسال نامه، یادداشت، پیامک و تشویق به ارتقای شغل یا عنوان کاری بهتر در ازای برقراری تماس یا برقراری رابطه جنسی، تهدید به اخراج از کار یا گرفتن مزایای کاری مانند اضافه حقوق و مرخصی در صورت عدم تمایل برقراری تماس یا برقراری رابطه جنسی. 

در برابر طیف گسترده‌ی آزار برای زنان اما قانون را حامی آن‌ها نمی‌بینیم. افزایش زمینه‌های بروز خشونت علیه زنان موید همین موضوع است. 

لطفا یک آدرس ایمیل معتبر وارد کنید