«عیسی کلانتری»، معاون رییسجمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل آنچه توهین به «روحالله خمینی»، بنیانگذار جمهوری اسلامی عنوان شده، به چهار ماه زندان، جزای نقدی و دو سال منع عضویت در احزاب و گروههای سیاسی و اجتماعی در دادگاه بدوی محکوم شده است.
آنچه برای عیسی کلانتری به عنوان توهین به بنیانگذار جمهوری اسلامی عنوان شده، انتشار بخشهایی از یک مصاحبه از او در اواخر آبان ماه امسال در شبکههای اجتماعی است. او در این مصاحبه ویدیویی، آیتالله خمینی را فرزند ناخلفی نام برده است که بریتانیا و امریکا برای محو رژیم «پهلوی» از او استفاده کردهاند. این مصاحبه تاکنون به طور کامل پخش نشده است.
«تسنیم»، خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز سهشنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۹ اعلام کرد شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب که پرونده عیسی کلانتری به آنجا ارجاع داده شده، او را به اتهام «توهین به بنیانگذار انقلاب اسلامی»، محکوم به چهار ماه زندان و دو ساله محرومیت از عضویت در گروههای سیاسی کرده است.
تسنیم در خبر خود اظهارات عیسی کلانتری درباره خمینی را «موهن و نسنجیده» خوانده که باعث گلایه و انتقاد دوستداران نظام و انقلاب شده است.
علاوه بر این، شعبه ۱۰۵۸ دادگاه کیفری کلانتری را به «نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی» به دلیل آنچه در همین مصاحبه گفته، به پرداخت ۴۰ میلیون ریال جزای نقدی محکوم کرده است.
در ماده ۵۱۴ «قانون مجازات اسلامی» آمده است هرکس به آیتالله خمینی و مقام رهبری به نحوی از انحا اهانت کند، به حبس شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
از سوی دیگر، ماده ۲۵ بخش «حق آزادی بیان و اندیشه» در «منشور حقوق شهروندی» تاکید میکند: «شهروندان از حق آزادی اندیشه برخوردارند. تفتیش عقاید ممنوع است و هیچ کس را نمیتوان به صرف داشتن عقیدهای مورد تعرض و مواخذه قرار داد.»
در ماده ۲۸ این منشور هم آمده است: «شهروندان از حق نقد، ابراز نارضایتی، دعوت به خیر، نصیحت در مورد عملکرد حکومت و نهادهای عمومی برخوردارند و دولت موظف به ترویج و گسترش فرهنگ انتقادپذیری، تحمل و مدارا است.»
ماده ۱۹ «اعلامیه جهانی حقوق بشر» نیز میگوید هر کسی حق آزادی عقیده و بیان دارد و این حق شامل این است که فرد از داشتن عقاید خود بیم و اضطرابی نداشته و همچنین در کسب اطلاعات و افکار و نیز در انتشار آن افکار با تمامی وسایل ممکن و بدون ملاحظات مرزی، آزاد باشد.
جمهوری اسلامی با نقض پیاپی اعلامیه جهانی حقوق بشر و حتی قوانین داخلی خود، نه تنها روزانه به کار بازداشت شهروندان عادی، فعالان شبکههای اجتماعی، روزنامهنگاران، فعالان مدنی و مذهبی و هر طیف دیگری به دلیل ابراز عقیدههایشان مشغول است بلکه هر زمان که بخواهد، دایره را گسترده میکند و خودیها را نیز به چالش سکوت میکشد.
پیش از این، «شهیندخت مولاوردی»، معاون سابق امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به دو سال و نیم زندان در دادگاه بدوی محکوم شد. یکی از مستندات اتهامات او نیز محتوای مصاحبههایش با رسانههای داخل و از جمله افشای اعدام تمام مردان یک روستا در جنوب شرق ایران بود.
مولاوردی اسفند۱۳۹۴ گفته بود: «ما روستایی را در سیستانوبلوچستان داریم که تمامی مردان آن روستا اعدام شدهاند. بازماندگان آنها امروز قاچاقچی بالقوه هستند؛ هم از این نظر که بخواهند انتقام پدران خود را بگیرند و هم برای تامین منابع مالی خانوادهها. اما هیچ حمایتی از این افراد نمیشود.»
در مصاحبه پخش شده از عیسی کلانتری که منجر به جنجال و بعد احضار و حکم زندانش شد، او در مقابل سوال خبرنگاری که میپرسد چهقدر امریکا و بریتانیا در روی کار آمدن انقلاب نقش داشتهاند و آیا تعبیر برخی از این که این آخوندها را «انگلیسیها» آوردهاند، درست است، میگوید: «هم سوال جالب و هم سوال پیچیدهای است. شاه سفری داشت در سال ۱۳۵۵ به امریکا و در آن زمان در شبکه "ایبیسی" مصاحبهای با خانم "باربارا والترز" داشت که حتما در آرشیوهای شما هم وجود دارد. مصاحبه جالبی بود. بر شاه مشتبه شده بود که قدرت بزرگی شده است. هی اعتماد به نفس بهش میدادند که بتواند کشور را اداره کند. از نظر شخصیتی، شخصیت ضعیفی داشت. در آن مصاحبه به نظر من یک مقدار زیادی دهنکجی کرد به روسایش در امریکا. مثلا گفت من اختیارم را نمیدهم به رییسجمهوری امریکا. من خودم آن صحنهها را در آن زمان از تلویزیون دیدم. دیگر مشخص بود که دارد گردنکلفتی میکند به اربابهایش؛ به خصوص بعد از "جرالد فورد" که "جیمی کارتر" آمد و درجه حرارت مساله حقوق بشر را خیلی بالا برد که در ایران حقوق بشر نیست و واقعا هم نبود. در حقیقت به تدریج پشت شاه را تا حدی خالی کردند. از طرفی، تورمها خیلی سنگین بود و نفت در چند مرحله گران شد. همین طور توزیع ناعادلانه درآمدها... فشار بر پیکره عمومی جامعه شد.»
او در ادامه میگوید: «انقلاب ایران مجموعهای از همه چیز است، نمیشود گفت تنها یک چیز است. اواخر عموم جامعه خیلی دیگر شاه را نمیخواستند؛ حتی بخش طبقه مرفه. فساد مالی و اخلاقی زیاد شده بود. به نظرم نابرابریها و فسادها در داخل و خالی کردن پشت شاه در خارج از کشور عامل سقوط رژیم پهلوی شد.»
پس از آن، خبرنگار از او پرسید: «یعنی فکر میکنید که بین امریکاییها و امام مذاکرهای صورت گرفت؟»
کلانتری در جواب میگوید: «نمیدانم، من خبر ندارم. شاید بشود به این صورت راحتتر گفت که حضرت امام فرزند ناخلفی برای آنها بود. آنها پشت شاه را خالی کردند و از این فرصت هم با رهبریت امام حداکثر استفاده را کردند که سبب حذف رژیم پهلوی شد. این جایگاه رهبریت است. رهبریت در چنین جاهایی خودش را نشان میدهد.»
پس از پخش این تکه از مصاحبه او، روزنامه «کیهان» وابسته به بیت رهبری، سایت «جماران» وابسته به «حسن خمینی» و تعدادی از شخصیتهایت تندرو خواستار عزل کلانتری شدند.
کلانتری چند روز پس از اعتراضات، در نهایت در تاریخ هشتم آذر ۱۳۹۹ در متنی که از سوی خبرگزاری دولتی «ایرنا» منتشر شد، به دلیل «لغزش کلامی پیش آمده» که باعث «تکدر خاطر دوستداران حضرت امام و انقلاب اسلامی» شد، عذرخواهی کرد. بااین حال، عذرخواهی او راه به جایی نبرد و در نهایت چند ماه بعد در دادگاه بدوی محکوم شد.
در آن متن منتشر شده، کلانتری گفته بود مصاحبه مذکور مربوط به سال ۱۳۹۶ بوده و دو ساعت طول کشیده که فقط تکههایی از آن اکنون منتشر شده است: «برای من مشخص نیست در این برهه زمانی، پخش ۴۰ ثانیه از مصاحبه دو ساعته مربوط به سه سال قبل که به نحوی باعث سوء برداشت از کلیت مطلبی شود که در آن مصاحبه عرض کردم، با چه هدفی صورت گرفته است.»
اما شاید حرفهای پیش از عبارت فرزند ناخلف کلانتری برای دوستداران رهبر و انقلاب دردناک تر بوده است؛ در جایی که کلانتری میگوید یکی از اتفاقاتی که راه را برای آمدن خمینی هموار کرد، تورم خیلی سنگین آن روزهای جامعه ایران، گران شدن نفت، توزیع ناعادلانه درآمدها و.. در جامعه بوده است؛ همان مواردی که مردم ایران اکنون شاهدشان هستند.
روزنامه کیهان حتی در مطلبی با عنوان «ضرورت عزل و محاکمه عنصر نفوذی در مدیریت سازمان محیط زیست»، درخواست عزل او را به رییس جمهورس داد. این روزنامه نوشت کلانتری پس از گماشتن یک جاسوس امریکایی به معاونت این سازمان که به فرار او ختم شد، حالا به امام خمینی توهین کرده است.
منظور کیهان از جاسوس امریکایی، «کاوه مدنی»، پژوهشگر و فعال محیط زیستی است که مدتی معاون سازمان حفاظت محیط زیست بود. او پس از بازداشت فعالان محیط زیست و مرگ «کاووس سیدامامی» و پس از آن که شنیده بود برای دستگیری وی نیز اقدام خواهند کرد، از ایران خارج شد.
با بالا گرفتن اعتراضات، کلانتری در تاریخ ۱۵ آذر، یعنی حدود یک هفته پس از متن عذرخواهی خود، به دادسرای کارکنان دولت به اتهام توهین به بنیانگذار انقلاب احضار و بعد با قرار کفالت آزاد شد. حدود سه ماه بعد حکم زندان و جزای نقدی او را رسانهای کردند.